De nieuwe automotive pioniers

Heten de automerken van de toekomst Google, Apple en Tesla Motors? Of hebben de oud-gedienden weinig te vrezen van de nieuwe automotive-ondernemers? Audi, BMW, Ford, Fiat, Mercedes-Benz, Opel, Peugeot, Renault en Skoda; ze bestaan - al dan niet gefuseerd of van naam gewijzigd - (ruim) meer dan een eeuw. En zelfs de jonkies tussen de volumemerken zoals Kia (in 1944 opgericht, maar sinds 1973 autobouwer) zijn al decennia onder ons. Even een automerk opzetten die de oude kliek eens flink opschudt, is gezien de kapitaalintensiteit die van zo'n start-up verwacht wordt, zeer lastig. 

Renaissance

In de Verenigde Staten is nu – aan het begin van de 21^e eeuw - toch een renaissance aan het ontstaan. Tesla Motors, Faraday Future, Google en Apple richten zich allemaal op het bouwen van auto’s  - al doet Apple nog een verwoede poging om haar Project Titan te ontkennen. Daarmee ligt het nieuwe epicentrum van de pioniersdrift dit keer niet in Europa, maar in (en rond)  het technische hart van de wereld: het Amerikaanse Silicon Valley. Het kwartet nieuwe spelers – onder hen het grootste en één-na-grootste bedrijf ter wereld – hebben naast hun geografische locatie nog iets met elkaar gemeen; ze zetten in op elektrische aandrijflijnen en autonoom rijdende auto’s. Ze doen dat om verschillende redenen. Allereerst uit kostenvoordelen. Een elektrische aandrijflijn is simpeler – dus goedkoper – te ontwikkelen dan een brandstofmotor. Ten tweede speelt overtuiging een rol. Tesla Motors gelooft in duurzame mobiliteit. Daarom is het de eerste autobouwer ter wereld die puur inzet op volledig elektrische aangedreven auto’s met een behoorlijke range. Als derde reden geldt dat auto’s met al hun software aan boord opeens aanschurken tegen de core-business van technologiebedrijven. Naar een gadget op wielen – een autonome auto – hebben tech-giganten Google en Apple wel oren. Om die computerisering van auto’s in het juiste licht te plaatsen: het gemiddelde automodel dat in 2016 gelanceerd wordt, functioneert op 100 miljoen regels aan software-codes. En volgens het Amerikaanse zakenblad Forbes rijden er in 2020 wereldwijd 152 miljoen Connected Cars rond; slimme auto’s die verbonden zijn met het internet.

Kapitaal

De afgelopen decennia bewijzen het. Een automerk dat kan wedijveren met de gevestigde orde zet je niet zomaar neer. Geld – veel geld – is nodig om maar het kleinste opstapje te kunnen maken. Tesla Motors oprichter Elon Musk moest om zijn gedroomde autofabriek te openen eerst zijn Paypal verkopen aan eBay voor 1,5 miljard dollar. En Tesla-kloon Faraday Future investeert 1 miljard dollar om haar eerste productielijn op te starten net buiten Las Vegas. Dat Google en Apple goed genoeg bij kas zitten om in te stappen in de automotive industrie, begrijpt iedere ziel die alleen maar hun beurswaarde bekijkt: 568 miljard om 535 miljard dollar.

Tesla

Hoe een beginnende autofabrikant moet vechten voor zijn plek, laat Tesla Motors zien. Tesla Motors had in 2014 een jaaromzet van 3,2 miljard dollar, maar leed nog flink verlies. Op een Model S komt het gemiddeld 4.000 dollar tekort. Wereldwijd worden er jaarlijks 85 miljoen auto’s verkocht en daarin speelt Tesla Motors met 55.000 auto’s nog een marginale rol. Op het moment dat Musk en de zijnen goedkopere auto’s in de markt gaan zetten vanaf 2017, zal het bedrijf pas winst gaan maken. Van Faraday Future weten we – op haar torenhoge ambities na – nog feitelijk niets, maar dat ze de eerste jaren van het bestaan het scenario van Tesla Motors zullen volgen lijkt logisch. Naam maken en verliezen nemen om daarna je product op brede schaal uit te rollen. Google en Apple lijken vanaf het begin de grootste rimpel in de vijver te kunnen veroorzaken dankzij hun enorme machtspositie en oorlogskas.

Oud vs nieuw

Het wordt de komende jaren een interessant gevecht tussen de oudgedienden en de nieuwkomers. De gerenommeerde automerken hebben als troefkaart dat ze al een eeuw ervaring hebben, een enorme productiecapaciteit en een (trouw) miljoenenpubliek. Bovendien investeren ze ook flink in elektrische aandrijvingen en autonoom rijden. Aan de andere kant hebben ze in de afgelopen jaar relatief weinig vernieuwingsdrang laten zien. Dat Tesla Motors al met succes volledige elektrische personenauto’s verkocht met een actieradius van 400 kilometer, terwijl in de rest van de wereld de helft daarvan al als doorbraak werd gezien, zegt genoeg. Gesteld wordt dat de oude garde niet tegen Silicon Valley opkan als het gaat om nieuwe batterij-technologiën, artificiële intelligentie en software-systemen. Dus als we in sneltreinvaart de richting van elektrisch en/of autonoom rijden op gaan, heeft Silicon Valley behoorlijk wat wapens in huis. Pas over een paar decennia kunnen we echt zeggen of de oorspronkelijke pioniers door de tweede golf zijn overspoeld. Misschien zijn ze wel netjes in elkaar opgegaan. Zoals Mercedez (Daimler) en Benz dat negentig jaar geleden deden. Staat er toch opeens een Apple-BMW voor de deur, of een Google-Audi.