Peugeot 404 Break Utilitaire: Bescheidenheid

Misschien wel de vriendelijkste auto ooit gemaakt, de Peugeot 404. Met zijn rechtlijnige carrosserie en eenvoudige techniek maakte hij geen enkele aanspraak op snelheid, bravoure of anderszins heldendom. Keurige bescheidenheid bij tegelijk gulle dienstbaarheid. Een auto voor iedereen en alles. En voor alle tijden. De ‘Break’ in dit verhaal al helemaal… Het is er eentje uit het boekje, of de vroegere folder. Lichtblauwe lak, van binnen donkerblauw skai en het eenvoudige, zeg maar ‘streepdashboard’ dat die héél oude 404’s nu eenmaal bezaten. Zijn carrosserie, met vrijwel verticaal staande flanken met hoge opbouw, vierkant uitgesneden en overeenkomstig opendraaiende portieren geven de term ‘instappen’ nieuwe glans. Door de overeenkomstig grote interieurruimte, met veel licht vanwege die rechtopstaande, grote ruiten en ook door de simpele (lees: vrijwel afwezige) instrumentatie biedt deze Peugeot een onmiddellijk gevoel van onbekommerd gebruiksgemak.

Nieuwe welvaart

De Peugeot 404 debuteerde in 1960 op de Parijse Autosalon, waar hij niettegenstaande zijn ‘revolutionaire Pininfarina-koetswerk’ zo ongeveer wegviel naast de kort daarvoor als een bom ingeslagen Citroën DS met zijn eerst recht spectaculaire koetsvorm. Het heeft er wel zeker aan bijgedragen, dat de Peugeot 404 in ‘consumentistisch-emotionele’ zin vanaf dag één de rol der blikgeworden bescheidenheid zou spelen. Maar als zodanig overigens evengoed een verkoopsucces werd. De ‘404’ is overigens een monument van automobielbouw. Een nieuw soort auto, de betaalbare vijf- à zespersoons middenklasser, die vijftien jaren na de wereldoorlog de nieuwe welvaart representeerde. Curieus daarbij wel, dat het eerdergenoemde ‘revolutionaire’ ontwerp door Pininfarina blijkbaar als een soort standaardverpakking, ‘voor weinig’ misschien ook, aan verschillende fabrikanten kon worden verkocht. Kijk anders maar eens naar de Austin/Morris Cambridge, de Princess Vandenplas of Fiat 1800 uit die tijd. Vrijwel identieke karren! Terug naar de Peugeot 404. Die was er als Berline, als Break, als Break Familiale (extra zitrij achterin), als Break Utilitaire en als Commerciale (tweedeurs pick-up met huif, ook als kale ‘trekker’ leverbaar). En hij was er vanaf 1962 ook als Coupé.

Daktari

Het exemplaar in dit verhaal is een 404 Break uit 1965, die naar de strikte letter der liefhebberswet een ‘Utilitaire’ is. Oftewel een 404 Break zonder ornamentjes en glimmertjes. De fameus zachte bekledingsstof maakte plaats voor dik, onkwetsbaar skai, terwijl de bagageruimte achter de neerklapbare achterbank is ontdaan van alle polsteringen en bekledingen, waardoor er een kale ijzeren laadvloer in de kleur van de carrosserie te zien is. Hij bezit ook nog de originele, het gehele dak overspannende fabrieksimperiaal, die door zijn zware kwaliteit eerder een Daktari-achtig safari-hulpmiddel lijkt. Tevens was de Utilitaire voorzien van een op zwaardere belastingen berekend onderstel, met andere schokbrekers en langere, progressievere spiraalveren. Hij staat dan ook wat hoger op zijn poten dan de, zeg maar, burgermans-Break. Overeenkomstig de (Franse) bedrijfswagenvoorschriften zijn er onderaan de beide voorspatbordflanken plaatjes geschroefd waarop wagengewicht, laadvermogen en trekgewicht staan vermeld .

Racewagen

Rijden wij nu dus in een rudimentaire, koud krakende werkmansauto rond? Welnee! Elke Peugeot 404 is een grote en ‘zachte’ auto, en daar verschilt ook deze Utilitaire niet in. Sterker nog, er is bij het berijden van deze bijna een halve eeuw oude auto maar één sensatie die overheerst: die van zalig comfort. De typische zit achter dat relatief horizontaal liggende, en schijnbaar ook iets naar links leunende stuurwiel. Dat ondanks zijn niet-bekrachtiging overigens prachtig licht draait. En dan dat schakelen met die stuurpook. Een ‘verkeerd-om vierbak’, waarvan de versnellingen er als vanzelf lijken in te glijden, als je met zo’n lekker armgebaar vanuit de schouder die pook met een expres elegante polsknik optilt of juist zachtjes neervlijt met je gestrekte vingers. Niet te geloven ook, dat zo’n grote auto zo prettig en vlotjes rijdt. Nee, een racewagen is hij met zijn 1.600cc metende viercilindertje met nauwelijks meer dan 60 pk’s natuurlijk niet, en een opgegeven topsnelheid van een al even ongeloofwaardige ‘142 km/u’ doet ook het ergste vermoeden. Maar de Peu heeft werkelijk geen enkele moeite om lekker mee te stromen met het huidige rampenverkeer. Het geheim zit hem in de koppelrijkheid van die ouderwetsige langeslagmotor in combinatie met een overbemeten vliegwiel. Hij pakt bovendien ook prachtig en naadloos vloeiend op, met die eerlijke SOLEX-carburateur. Da’s evengoed ‘snelheid’. En geen auto die zo mooi veert en dempt als deze oude Fransoos: elke verkeersdrempel of kasseienweg wordt totaal gladgestreken. Ook al vanwege die ouderwets hoge banden die mee dempen. Dit is een auto die juist vandaag, in ons langzame en obstakelrijke verkeer, eigenlijk een heel begerenswaardig en, tja, modérn ding is.

Peugeot 404 Break Utilitaire 1965
Motor	1,6 liter viercilinder met enkelvoudige SOLEX-carburateur,
Vermogen	63,9 DIN-pk bij 5.400 tpm,
Koppel	112 Nm bij 2.500 tpm
Gewicht in kg	1.174
0-100 in sec.	13,7 (eigen meting)
Top in km/h	142 (fabrieksopgave)
Catalogusprijs 1965 in gulden	Circa 10.000
Huidige prijs testauto in euro	7.750

Bijzonderheden Auto in nieuwstaat, 18.000 km gelopen. Te koop bij Peugeot Automobiles Karel Verhoeven in Haaren (NB). Ziekarelverhoevenpeugeot.nl Tekst: David Bakels Foto’s: Ingmar Timmer