Facel Vega Facel II 1964 ex-Ringo Starr

Reden we eerder met de Ferrari 330GT 2+2 van John Lennon, nu is het de beurt aan een tweede Beatle-auto: de Facel Vega Facel II uit 1964, ooit eigendom van Ringo Starr. Uitermate vervelend en vooral levensgevaarlijk: er zitten geen zijspiegels op. Noch op de portieren, noch op de schermen. Al mijn hoop is gevestigd op de binnenspiegel, maar die hoop is ijdel. Het is zo’n ding dat op typische (Franse?) wijze op het dashboard is gemonteerd. Driekwart van het spiegelbeeld wordt ingenomen door mijn linkerschouder, en die is echt niet van Rambo-kwaliteit. Het zal dus gokken zijn of ik achterliggers heb. En vooral hoe dicht ze op mijn achterbumper zitten. En of ze willen inhalen dan wel daarmee bezig zijn. Dat is erg fijn als je met een unieke en kostbare automobiel als deze Facel Vega op pad bent. Van een unieke eerste eigenaar ook: Ringo Starr.

GRIBUS

De ervaring heeft geleerd dat zelfs John Lennon voor sommigen een Grote Onbekende is (zie CARROS 3/2013), en aangezien ik niet weet of de InHolland- en Ibn Ghaldoun-generatie dit tijdschrift ook doorbladert, hierbij toch maar een introductie van het fenomeen Ringo Starr. Ringo’s echte naam is Richard Starkey. Hij werd geboren op 7 juli 1940 in de Liverpoolse wijk Dingle, die je gerust zou kunnen omschrijven als een achterstandswijk, misschien wel als de gribus. De opgroeiende Starkey kreeg interesse voor muziek, vooral rock ‘n’ roll, en bleek een begenadigd drummer. Eind jaren vijftig sloot hij zich aan bij een lokale popgroep, Rory Storm and the Hurricanes. Zijn artiestennaam ‘Ringo’ dateert uit die periode, vanwege het grote aantal ringen dat hij om zijn vingers droeg. In 1960 gingen de Hurricanes op tournee richting Hamburg met een andere Liverpoolse groep, de Beatles. Ringo speelde een aantal keren met de Beatles samen en dat maakte indruk. Kort voordat ze eind 1962 hun eerste single ‘Love Me Do’ opnamen, vervingen de Beatles hun drummer Pete Best door Starr. Saillant detail is dat op de uiteindelijke single de drumpartij niet door Ringo is ingespeeld, maar door sessiedrummer Andy White. Voor de details – zoals de singleversie met Ringo op drums en het opduiken van een vroege take met Pete Best – verwijzen we u naar de literatuur en de ‘Anthology’-cd’s van de Beatles.

MANNENAUTO

De Facel Vega is een mannenauto. En helemáál gezien zijn Franse afkomst. Hij heeft niets van dat truttige, frutselige, soms verwijfde van een gemiddelde Renault, Citroën of Panhard uit die tijd. Zelfs in zijn eigen league, met auto’s als de Talbot-Lago en Delahaye, steekt de Facel af. Dit type, de Facel II, is laag gebouwd en enigszins hoekig. Het is zo’n auto waarvan je niet weet of je hem nou mooi of lelijk moet vinden. De rechtopstaande koplampen en het ‘vierkante’ front doen denken aan een Mercedes, maar de verschijning is minder aanwezig. Dat de bumpers behoorlijk fors zijn, valt bijna niet op. De wielkasten raken bijna de heuplijn, hetgeen ontegenzeggelijk een sportieve GT-uitstraling geeft. Het vele en toch niet overdadige chroom, de gestileerde portiergrepen en de in de achterschermen geïntegreerde richtingaanwijzers duiden op luxe en verfijning. De ronde achterlichten knipogen naar de Jet Age; ze doen denken aan de uitlaat van een straaljager. De echte uitlaten, vier in totaal, geven daarentegen een veel serieuzere hint. Wat het betekent, kunnen we pas uitvinden als we achter het – rechts geplaatste – stuur gekropen zijn, en dat is nogal een toer. De stuurkolom priemt ver uit het dashboard, en aangezien er ook nog eens een groot stuurwiel aan bevestigd zit, komt mijn linkerdijbeen klem te zitten en moet ik enige fysiek onverantwoorde bewegingen maken om hem onder het stuur vandaan te krijgen. Eenmaal in het beige leder neergezegen, kijk je uit over een werkelijk schit-te-rend dashboard. Stoer. Vliegtuigachtig. Dat het geverfd metaal is, en geen echt hout, maakt het misschien juist wel spannender. Een zee aan klokken, draaiknoppen, tuimelschakelaars en zelfs hefbomen. Er zitten ook knoppen schuin tegen de cardantunnel. Geen idéé waar het allemaal voor dient en er is ook geen instructieboekje bij geleverd. Ik hoop niets essentieels, want ik heb geen tijd om uit te vinden hoe het werkt. Ik moet nog een boot naar het vasteland halen vanmiddag. Forout with the goat dus.

CHRYSLER V8

De brutale grom die de Facel laat horen, is geen verrassing. Ik verwachtte niet anders. De motor is namelijk een grof gesneden Amerikaan: een Chrysler twin-carb V8 van 6,7 liter, gekoppeld aan een – wel weer Franse – handgeschakelde Pont-à-Mousson vierversnellingsbak, een combi die goed is voor 390 pk en een top van 255 km/h. Het was de krachtigste versie. Het merendeel van de Facel II’s was uitgerust met een Chrysler ‘Typhoon’ V8 van ‘slechts’ 6,3 liter, die evenveel pk’s had, maar minder koppel. Deze motoren konden ook met drietraps Torqueflite automaat worden geleverd, maar hadden dan één carburateur, waardoor je zo’n 35 paarden inleverde. Als ik het zware portier dichttrek, klinkt de V8 ineens heel beschaafd. Dit wordt dus een ware GT-ervaring, en dat is iets om naar uit te kijken. Mijn euforie hierover wordt enigszins gedempt als blijkt dat ontkoppelen echt ongelooflijk zwaar gaat. Dat de Facel ook nog zwaar schakelt, wijt ik maar aan het feit dat alles nog koud is. Ik rijd dan ook voorzichtig weg. Met het grootste gemak komt de auto van zijn plaats. De sterke krachtbron heeft totaal geen moeite met de circa 1.650 kilogram die de auto weegt. Gelukkig is hij ook voorzien van een aangenaam werkende stuurbekrachtiging. Het krachtpotentieel is vanaf de eerste meters voelbaar. De auto wil duidelijk meer. Als de motor straks warm is, en ik heb even de ruimte, gaan we lol beleven.

“HIGH-POWERED HUNK OF IRON”

Het lijkt erop dat Ringo Starr veel meer ‘had’ met zijn Facel Vega dan John Lennon met diens Ferrari. Uit de fanzines – ‘alles wat je wilt weten over de Beatles’ – bleek Ringo’s voorkeur voor snelle auto’s en voor het rijden bij nacht (!): “I nurse this crazy ambition to become a racing driver. I’m nuts about driving, especially at night, in a high-powered hunk of iron.” Zo weinig foto’s er van Lennon en zijn Ferrari bestaan (wellicht helemaal geen), zo veel zijn er van Starr en zijn Facel. Ringo kocht de auto regelrecht vanaf de stand op de Londense Earls Court Motor Show in 1964. De Facel werd niet op zijn naam geregistreerd, maar op het Beatles-hoofdkantoor in Albemarle Street in Londen (terzijde: in de jaren twintig de eerste eenrichtingsstraat in Londen, omdat de koetsen voor het aldaar gevestigde Royal Institute voor opstoppingen zorgden). Pas een goed jaar later, in november 1965, is de Facel aan Ringo geleverd. De late levering is waarschijnlijk veroorzaakt door juridische hobbels. Facel Vega verkeerde ten tijde van de show al in zwaar weer en ging in oktober 1964 ten onder na een al twee jaar durende doodsstrijd.

RISKANTE ONDERNEMING

De Facel II was een van de laatste stuiptrekkingen van de Forges et Ateliers de Construction d’Eure-et-Loir – de toevoeging Vega is de naam van de helderste ster in het sterrenbeeld Lier. Het bedrijf bestond al sinds 1938 als staalperserij annex carrosseriebouwer. Oprichter Jean Daninos geloofde er heilig in dat er vlak na de oorlog nog steeds plaats was voor high-end automobielen. Daar vergiste en verslikte hij zich in. Zijn Facel Vega-auto’s zaten prijstechnisch op Rolls-Royce-niveau, maar ontbeerden de status van de gevestigde merken. Het was op zijn zachtst gezegd een riskante onderneming. Die dus niet goed afliep. De merkreputatie kreeg begin jaren zestig ook nog een enorme klap doordat de (Franse) motor van het type Facellia van slechte kwaliteit bleek te zijn. In 1964 was het afgelopen voor Facel Vega, na zo’n 3.000 geproduceerde auto’s in tien jaar. Ondanks alles waren Daninos’ auto’s gewild bij het Nieuwe Geld: beroemdheden uit de kunstwereld en showbusiness. De lijst met bekende eigenaren is te lang om op te noemen. Onder hen Pablo Picasso, Frank Sinatra, Debbie Reynolds, Tony Curtis, Dean Martin, Danny Kaye, Anthony Quinn en Stirling Moss (InHolland: allemaal even opzoeken). Ook Ringo Starr kon zich de 5.500 pond voor een Facel II veroorloven. De Beatles stonden in 1965, na talloze nummer-1-hits in Europa en de VS, op ongekende hoogten en kregen dat jaar zelfs een koninklijke onderscheiding, de MBE.

STROEF EN HAKERIG

De Facel is inmiddels op temperatuur, dus kan de fun beginnen. De motor loopt regelmatiger, levert een wat rauwe rasp. Dat de 6,7 liter V8 heel wat te bieden heeft, klinkt op plezierige wijze in het interieur door. De power en de trekkracht zijn enorm. Zelfs in de vierde versnelling voel je het nog. Een echte GT dus, die je uren achter elkaar rijplezier kan verschaffen. De binnenwegen hier in het Engelse graafschap Kent bieden prima afwisseling tussen langere rechte stukken en bochten die variëren van flauw tot heel scherp. Sturen kost geen enkele moeite, is dankzij de bekrachtiging echter wel een tikje gevoelloos. Toch laat de Facel zich relatief makkelijk plaatsen; de Amerikaanse motor maakt hem nog geen Amerikaan. Op de onvermijdelijke rotondes merk je pas hoe weinig de auto neigt tot body roll. Ik snap wel dat sommige Engelsen hun anti-Franse sentimenten even opzij zetten en niet kozen voor eigen product. Het zou exemplarisch kunnen zijn, of misschien moet ik de tere Franse handbak iets vriendelijker behandelen, maar schakelen gaat nog steeds erg stroef en hakerig, zelfs nu de auto op temperatuur is. Ik geef regelmatig loze gasstoten omdat de versnelling niet ingeschakeld staat. De zware koppeling helpt niet echt mee. En het is ook nog eens gaan regenen. En ik weet niet waar de knop voor de ruitenwissers zit. En ik kan de lichtschakelaar niet vinden. Allemaal een stuk minder leuk.

FRANSE LOGICA

Ik probeer allerlei hendels, schakelaars en knoppen uit, maar er gebeurt óf niets, óf iets wat niet de bedoeling was. Zoals claxonneren – met een hendeltje aan het stuur. Mede daarom laat ik ook de hefbomen even met rust. Vermoedelijk zijn die om torpedo’s en raketten mee af te vuren. Uiteindelijk kan ik de ruitenwisser inschakelen via een draaiknop aan de zijkant van de middenconsole. En het licht met de knop aan de andere kant. Typisch Franse logica weer. Net als het ontbreken van die zijspiegels. Ze zijn overigens ook niet te zien op oude foto’s van Ringo en zijn auto. De Facel Vega werd niet met spiegels geleverd; ze werden er soms door de dealers opgezet. Hetzij op eigen initiatief, hetzij op verzoek van de klant. Intussen zit ik wel in de stoel waar Ringo Starr ook in gezeten heeft. Als liefhebber kan ik zijn keuze wel begrijpen. In 1968 ging hij over op iets rationelers: Mercedes-Benz (overigens een merk waar hij sindsdien niet meer van afgeweken is). Dat had te maken met gezinsuitbreiding – in 1967 is zijn tweede zoon Jason geboren – en daarnaast reed Ringo dusdanig fors met de Facel dat de andere drie Beatles hem in zijn eigen belang én dat van de groep sterk adviseerden de auto te verkopen. De Facel kende na Ringo diverse eigenaren, maar heeft nog steeds slechts 22.600 mijl op de teller (36.300 km). Rond 1970 is er een Webasto-vouwschuifdak ingebouwd. In 2012 is de auto technisch en optisch volledig gerestaureerd voor een bedrag van rond de 50.000 euro. Het interieur is origineel gebleven. Hoe origineler, hoe liever, maar toch: nu de rest van de auto glimt en glanst, inclusief de motor, vormt het interieur een groot contrast. Mede omdat het een beetje shabby is. Grensgeval, dit. Immers, met een restauratie haal je niet alleen de authenticiteit van het materiaal weg, maar ook die van het (eerste) eigenaarschap. En dat is toch waardebepalend. Waarvan akte: de ex-Ringo Starr Facel Vega is op 1 december 2013 bij Bonhams geveild voor 337.500 pond, oftewel 406.000 euro (all-in). Daarmee legt hij het net af tegen de ex-John Lennon Ferrari 330GT 2+2 uit 1965 die in juli 2013 op Goodwood werd geveild voor 360.000 pond all-in (435.000 euro). Onderweg terug naar het bedrijf van inmiddels ex-eigenaar Justin Banks, de go-to guy for anything Facel Vega, bedenk ik me dat het een van die typische merken is waarvan je twijfelt of het nu jammer is dat het niet meer bestaat. Om in popmuziektermen te blijven: was Jimi Hendrix de legende geworden die hij nu is als hij niet zo jong gestorven was? Of was hij een karikatuur van zichzelf geworden, zoals Michael Jackson of Elvis Presley? We weten het niet. Misschien had Facel Vega-oprichter Jean Daninos niet in 1964 moeten eindigen met zijn auto’s, maar er op dat moment mee moeten beginnen. Of er gewoon spiegels op moeten monteren. Oh ja, de boot heb ik gehaald, dank u wel. Met dank aan Bonhams en aan Justin Banks Classic Cars in Mereworth, Kent (UK), justinbanks.com. Tekst: Martin van der Zeeuw Fotografie: Nick Dimbleby

Facel Vega Facel II 1964
Motor	6,7 liter Chrysler V8 met twee carburateurs
Vermogen	390 pk bij 5.400 tpm
Transmissie	Handgeschakelde Pont-à-Mousson vierbak, achterwielaandrijving
L x b x h	475 x 176 x 128
Gewicht in kg	Circa 1.650
0-100 in sec.	Circa 8
Top in km/h	Circa 245
Productieaantal	Circa 180 (1961-1964)
Nieuwprijs 1964 in Eng. pond	5.570
Huidige waarde in euro	200-300.000 (‘normale’ Facel II)