'Automotive’ advocaat Mr. Albert S. Oegema volgt dagelijks de ontwikkelingen rond mobiliteit en licht de juridische aspecten daarvan toe. In CARROS Magazine heeft hij zijn eigen column.
Vaak worden exclusieve auto’s, doorgaans classics in het hogere segment, aangeschaft als beleggingsobject. De auto’s worden dan in collecties opgenomen en beheerd in goed geoutilleerde ruimtes. In de meeste gevallen wordt er dan niet of nauwelijks nog met de auto’s gereden, dus de kans dat er na de aankoop al dan niet verborgen gebreken naar boven komen is gering. Gebreken komen immers vooral aan het licht als een auto gebruikt wordt, of bij onderhoud c.q. reparatie. Het duurt doorgaans vele jaren voordat zo’n auto weer wordt doorverkocht. En dan zal de koper het object op zijn beurt weer laten inspecteren: hoe is het met de algehele staat, in hoeverre is hij origineel, hoe ziet de historie er precies uit? Mocht er bij zo’n onderzoek nou onverwacht iets naar voren komen dat consequenties heeft voor de prijs of zelfs de transactie, dan ontstaat er in juridisch opzicht een aantal problemen. De belangrijkste daarvan zijn te scharen onder de begrippen ‘verjaring’ en ‘causaal verband’. Hoe dat zit? Ik geef u een voorbeeld.
Een gewaardeerde classic car trader en cliënt van ons kantoor kreeg van zijn klant de opdracht om zijn klassieke Duitse sportwagen in consignatie te verkopen. Voorafgaand werd de auto geïnspecteerd. Hierbij bleek dat de auto op veel punten niet origineel was en ook niet over de correcte ‘matching numbers’ beschikte. Vooral dit laatste kan een auto flink in waarde doen dalen. De sportwagen was zo’n zeven jaar eerder grondig gerestaureerd door een professioneel bedrijf, waarbij ook de motor en versnellingsbak onder handen waren genomen. In de omschrijving van de werkzaamheden bleef onduidelijk of de motor en bak nou gereviseerd, deels vervangen of zelfs volledig vervangen waren. Maar uit de nieuwe inspectie bleek dus dat de nummers niet meer overeenkwamen met de oorspronkelijke fabrieksnummers. En uit de historie van vóór die tijd kon worden vastgesteld dat er nooit eerder aan de motor en bak was gewerkt. Ergo, de originele nummers moesten wel bij de laatste restauratie verloren zijn gegaan. Alleen werd dit dus pas zeven jaar later ontdekt.
Gesteld kan worden dat de restaurateur zijn opdracht niet goed of niet volledig heeft uitgevoerd. Als professional had hij moeten weten dat het verloren gaan van de matching numbers grote gevolgen zou hebben voor de waarde van de auto en dat hij zijn klant hierover had moeten inlichten. Er was dus sprake van een tekortkoming waarvoor de restaurateur mogelijk aansprakelijk is, ook al waren de werkzaamheden al zeven jaar eerder uitgevoerd. Dit laatste maakt in beginsel niet uit; sterker nog: de vordering tot nakoming kan alsnog worden ingesteld voor een periode van vijf jaar vanaf het moment dat de klant (opdrachtgever) bekend is geraakt met de tekortkoming.
Echter, het blijft een moeizaam en ingewikkeld traject. De restaurateur kan bijvoorbeeld stellen dat niet hij, maar de klant bij aflevering van de restauratie meer onderzoek had moeten doen. Of dat de klant wel degelijk met de vervanging bekend was. In zo’n geval komen de bewijsrechtelijke aspecten aan de orde en dan werkt het lange tijdsverloop niet in het voordeel van de eiser. Je mag hopen dat er nog oude mails of documenten zijn… En dan is er nog het probleem van het oorzakelijk verband, de zogenaamde causaliteit. Bij een langdurig tijdsverloop, in dit geval dus zeven jaar na uitvoering van de opdracht, komt natuurlijk de vraag aan de orde wat er zich in die jaren heeft voorgedaan. Misschien zijn er in die zeven jaar wel reparaties of restauraties uitgevoerd waarbij de nummers verdwenen? Allemaal aannames en insinuaties, maar bewijsrechtelijk komen partijen wel degelijk tegenover elkaar te staan. Uit onze praktijkgevallen blijkt dat er bij het instellen van vorderingen na lange tijd niet veel meer te halen valt, tenzij er sprake is van glashelder bewijs. Dus soms doet de tijd z’n werk in uw voordeel. Maar bij oudere vorderingen kunt u door de tijd worden ingehaald. Opletten dus, de tijd vliegt.