In de automotive markt van klassieke-, sport- en luxueuze auto’s is een nieuwe categorie ontstaan; die van ultra-exclusieve auto’s. Soms zijn ze tientallen miljoenen waard. Doorgaans gaat het om investeringsobjecten, natuurlijk met onderliggende analyses over de ontwikkeling van de waarde en dus het mogelijke rendement.
Dat het hier om auto’s gaat is eigenlijk niet eens zo relevant. In dit segment gaat het feitelijk ook niet meer om de aankoop van de auto, maar om een ‘overname’. En net als bij de overname van een bedrijf dient bij dergelijke automotive deals een aantal juridische en financiële stappen te worden doorlopen. Vanuit de praktijk kan ik u verzekeren dat al het onderzoek, de controles en dubbele checks van documenten en partijen voor sommigen even wennen is. Maar het is zeker geen overbodige luxe.
Recent werd ons kantoor gevraagd (juridisch) te adviseren bij een transactie van een zeer exclusief model van een Duitse autofabrikant, van welk model er slechts een handvol in de wereld is en van deze zelfs maar één (sorry, ik moet hier wat op de vlakte blijven). De contractwaarde bedroeg zo’n 10 miljoen euro. De eerste, meer algemene juridische werkzaamheden betreffen in de regel het identificeren van partijen, de NDA geheimhoudingsverklaring, het voornemen tot koop, de zogenoemde Letter of Intent en het exclusiviteitsbeding, al dan niet voor een bepaalde periode. Dan dienen zich de volgende stappen aan en wordt het interessant.
Neem de Proof of Legitimate Ownership, in casu heeft de eigenaar het onbezwaarde eigendom van de auto en de bevoegdheid tot verkoop en levering ervan? Vervolgens is er Proof of Funds: waar komt het geld voor de aankoop vandaan? Dat willen banken (en overheden) heel graag weten. En heeft de commissionair het rechtsgeldig mandaat om te handelen namens de eigenaar of geïnteresseerde koper, die zelf vaak buiten beeld blijven?
Vooral met die mandaten is het opletten. Rond een aan- of verkooptransactie van vele miljoenen is als ‘commissionair’ vaak goed te verdienen: al snel een paar ton. Dat trekt lieden van uiteenlopend allooi aan. Daarom wordt in elke transactie direct aandacht besteed aan het mandaat. In de zaak die op ons kantoor speelde was aan de orde dat de auto werd aangeboden met een, naar snel bleek, ongeldig mandaat. Het bleek een kopie van een mandaat uit een eerdere verkoop van de auto. Dit kwam aan het licht omdat de auto werd aangeboden aan een zeer goed ingevoerde classic car trader. En die wist heel zeker dat de betreffende auto helemaal niet te koop was en ook niet te koop zou komen. Een onduidelijk verhaal van de ‘mandaathouder’ volgde, maar de zaak werd mede op verzoek van de eigenaar van de auto onder in een la gelegd. Niemand zat te wachten op negatieve reuring rond de zo bijzondere auto.
Wat was nou de insteek van de zogenaamde mandaathouder: hij bood de auto aan voor een hoge prijs, in de hoop en verwachting dat er een geïnteresseerde koper zou worden gevonden. Als dat het geval was geweest zou de ‘mandaathouder’ zich bijde eigenaar van de auto hebben gemeld, met de mededeling dat hij er een gegadigde voor had. En als de eigenaar dan zou hebben toegehapt had de zogenaamde mandaathouder stevig kunnen cashen. Dergelijke 'vertegenwoordigingen' zijn volstrekt onrechtmatig. Er is door de eigenaar immers nooit opdracht tot vertegenwoordiging of bemiddeling gegeven. In de meeste gevallen zal de eigenaar dan ook not amused zijn dat zijn auto ineens te koop zou zijn. Hetzelfde geldt voor kopers die serieus zijn ingegaan op het nep-mandaat en vervolgens bijvoorbeeld een warrig verhaal te horen krijgen over dat de auto toch niet te koop is. In de meeste gevallen gaat het netjes en correct, maar weet wel dat er gelukzoekers actief zijn die met gemanipuleerde documenten hun slag proberen te slaan. Voor die situaties zal toch echt een advocaat op de achtergrond moeten meekijken, want een gentlemens-agreement is niet meer voldoende.