Geen enkele bezoeker van het Louwman Museum kan achteloos voorbijgaan aan de UFO-achtige vormentaal van het felgele kunstwerk dat voluit Pegaso Z-102 Berlineta ENASA Cúpula heet. Het is amper voor te stellen dat het een auto is, laat staan hoe het rijdt. Martin van der Zeeuw had het privilege om dat laatste uit te vinden.
De sleutels zitten in mijn zak, maar ik heb niet de neiging om er meteen mee weg te rijden. Nog niet. Ik kan het gewoon niet. Ik staar er in stilte naar, met heilig ontzag. Mijn ogen volgen langzaam elke lijn, elk detail, terwijl mijn hersenen overuren maken om de logica van het algemene automobielconcept te combineren met de pure onvoorspelbaarheid van dit ontwerp. Het speelt spelletjes met je. Na ruim vijfentwintig jaar autojournalistiek kan ik zeker zeggen dat ik veel gezien en gereden heb, zelfs dat ik op dat gebied verwend ben, maar er is weinig wat hier ook maar in de buurt kwam. Is het mooi? Ja, zeker. En nee, ook weer niet. Maar het is hoe dan ook adembenemend.
Ondoorzichtig
Wie ter wereld tekende de lijnen van deze Pegaso Z-102 Berlineta ENASA Cúpula uit 1952? Pablo Picasso? Henry Moore? Is het ding überhaupt wel op deze aarde gemaakt? Het was in elk geval niet Picasso, al zou dat niemand hebben verbaasd. Henry Moore evenmin, nog buiten het feit dat er geen grote gaten in zitten. Nee, de extreme rondingen van dit gele ruimteschip met de plexiglas koepel en zijn ‘redwall’ landingsgestel, allemaal zwaar geïnspireerd door de UFO-hype, waren een fabrieksontwerp. Sterker nog: van een fabriek die vrachtwagens en autobussen maakte. Het Spaanse ENASA (Empresa Nacional de Autocamiones SA) kwam in 1945 voort uit de nationalisatie van Hispano-Suiza. De in Barcelona gevestigde onderneming maakte vrachtwagens, bussen en militaire voertuigen onder de merknaam Pegaso, genoemd naar het gevleugelde paard uit de Griekse mythologie. Om prestigeredenen introduceerde ENASA in 1951 een sportwagen, de Pegaso Z-102. Spanje wilde immers bewijzen dat het land ook na de oorlog nog meetelde in Europa. Vandaar ook dat de auto’s vrijwel zonder uitzondering werden voorzien van prachtige koetswerken, getekend door carrossiers als Touring en Saoutchik. Je kunt ook niemand de gedachte kwalijk nemen dat het ontwerp van de Berlineta Cúpula (in het Spaans is Berlineta met één t) trekken van Touring Superleggera vertoont. Daar zit een grond van waarheid in, maar dit is tevens het punt waarop het verhaal ondoorzichtig wordt.
Lees verder
Het gehele artikel en nog veel meer foto’s kunt u teruglezen in CARROS Magazine nr. 8/2021. Nooit iets missen? Neem nu een extra voordelig jaarabonnement (8 nummers).